Yoklama Kaçağı Olma Hakkında Tüm Merak Edilenler

Değerli Ziyaretçimiz;

Bu yazımızda sizlere Yoklama Kaçağı hususunda merak edilen her şeyi detaylı olarak açıklamayacağım. Yoklama Kaçağı 7179 Sayılı Askeralma Kanununda ve Askeralma Yönetmeliğinde “tabi olduğu yoklama yılı içerisinde yoklamasını yaptırmayan kişi” olarak tanımlanmaktadır. Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılarak askerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenim durumları, meslekleri ve niteliklerinin tespitini tabi oldukları yoklama yılı içerisinde yaptırmak zorundadır. Siz eğer askerlik çağına geldiniz fakat muayene ve yoklama işlemlerini yaptırmadıysanız bu durumda yoklama kaçağı oluyorsunuz. Örnekle durumu anlatalım. Diyelim ki siz 2001 doğumlusunuz. Bu durumda sizin 2021 yılı aralık ayından önce yoklama ve muayene işlemlerini yaptırmanız, tecil hakkınız varsa kullanmanız, tecil hakkınız yoksa askere sevk işlemlerini yaptırmanız gerekmektedir. Eğer siz askerlik çağınız gelmesine rağmen askerlikle ilgili hiç bir işlem yaptırmazsanız yani yoklama ve muayene işlemlerini tamamlamazsanız bu durumda yoklama kaçağı olursunuz. Yoklama kaçağı olmanın da adli ve idari yaptırımları vardır. Yazımızın devamında anlatacağız.

Kolluk Kuvvetlerince Yakalanan Yoklama Kaçağına Hangi İşlemler Yapılıyor?

Mevzuatta Bakayaların yakalanmalarına, askerlik şubelerine götürülmelerine ilişkin şu hükümlere yer verilmiştir.

1. Yoklama kaçağı ve bakayalar, askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Askeralma Genel Müdürlüğünce İçişleri Bakanlığına bildirilir.
2. Kolluk kuvvetlerince yakalanarak muhafaza altına alınanlar, mesai saatleri içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilir. Mesai saatleri dışında veya askerlik şubesinin bulunmadığı yerlerde yakalananlar ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest bırakılır.
3. Kolluk kuvvetleri tarafından hazırlanan tutanakların bir nüshası yükümlüye verilir, diğer nüshası ise en geç üç işgünü içerisinde en yakın askerlik şubesine teslim edilir.
4. Yoklama kaçağı ve bakaya olarak arananlardan yurt dışında yaşadığı tespit edilenlere ilgili Türk Konsoloslukları aracılığıyla işlemlerini tamamlatması tebliğ edilir ve tebellüğ belgeleri askerlik şubesine iade edilir.

GBT’de Yakalanan Direk Askeri Birliğine mi Teslim Edilir?

Yukarıda yer alan hükümlere yakından baktığımız zaman şunları görüyoruz. Yoklama kaçağı olan kişilerin bilgileri Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına bildiriliyor. Yani siz bakaya kalınca bilgileriniz kolluk kuvvetlerine (Jandarma ve Polis) iletiliyor. GBT (Genel Bilgi Toplama) yapan kolluk kuvvetlerine denk gelen yoklama kaçakları ile ilgili olarak 2 farklı durum oluşuyor. Eğer mesai saatleri içerisinde GBT’ye takıldıysanız bu durumda sizi askerlik şubesine götürüp orada işlem yaptırıyorlar. Eğer mesai saatleri dışında GBT’ye takıldıysanız bu durumda size askerlik şubesine gidip gerekli işlemleri yaptırmanız gerektiğine dair bir tutanak imzalatıyorlar ve sizi derhal serbest bırakıyorlar.

Yoklama Kaçaklarının Adli ve İdari Cezalandırma İşlemleri 

Yoklama kaçaklarının ne tür cezalar alacağı 7179 Sayılı Askeralma Kanununda ve Askeralma Yönetmeliğinin 101. maddesinde açıklanmaktadır. Mevzuatta yer alan önemli hükümler şunlardır.

MADDE 101 – (1) Yoklama kaçağı, saklı ve bakayalar Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrası esaslarına göre idari para cezasıyla cezalandırılır.

(2) Bunlardan kendiliğinden gelenler her gün karşılığı 5 Türk Lirası, yakalananlar ise 10 Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır. Bu fıkra kapsamında belirlenen idari para cezalarının yeniden değerlemesinde 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesinin yedinci fıkrasındaki idari para cezasının bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınarak uygulanır. İdari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.

(3) Yapılan muayenelerinde askerliğe elverişli olmadıkları anlaşılanlar, askerlikten muafiyet hakkı olanlar ile Kanunda belirtilen nedenlerle erteleme hakkı olduğu halde süresi içerisinde işlem yaptırmayanlara erteleme sürelerine denk gelen günler için idari para cezası uygulanmaz. Uygulandıktan sonra bu madde kapsamında olduğu anlaşılanlar iptal edilir.

(5) Barışta, Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilen idarî para cezası kesinleştikten sonra bu eylemlerden herhangi birini işleyenler ile bu eylemleri seferberlik ve savaş hâlinde işleyenler hakkında nüfusa kayıtlı olduğu yer askerlik şubesince suç dosyaları hazırlanarak yükümlünün nüfusa kayıtlı oldukları yer Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir.

Yoklama Kaçağı Olmanın Cezası Ne Kadardır?

Yukarıda yer alan hükümleri incelersek cezalandırma ile ilgili olarak şunları görüyoruz. Yoklama Kaçağı olanlara gün başına idari para cezası verilmektedir. Bu para cezası da kendiliğinden askerlik şubesine gidip “ben yoklama kaçağıyım. Bana işlem yapın” diyenler için daha düşük iken kolluk kuvvetleri tarafından yakalanıp askerlik şubesine götürülenler için daha yüksektir. Mevcutta gün başı kendiliğinden gelenler için 5 TL, Kolluk kuvvetlerince yakalanıp getirilenler için 10 TL dir. Fakat bu fiyatlar her yıl Kabahatler Kanunu hükümlerine göre güncellenmektedir.

Yoklama Kaçaklarına Hapis Cezası Verilir mi?

Askeralma Yönetmeliği’nin 5. maddesinde şu ifadeler yer almaktadır. “Barışta, Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilen idarî para cezası kesinleştikten sonra bu eylemlerden herhangi birini işleyenler ile bu eylemleri seferberlik ve savaş hâlinde işleyenler hakkında nüfusa kayıtlı olduğu yer askerlik şubesince suç dosyaları hazırlanarak yükümlünün nüfusa kayıtlı oldukları yer Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir.” Bu ifadeden anladığımız üzere eğer kişi seferberlik ve savaş hallerinde yoklama kaçağı olunursa bu kişilerle ilgili suç dosyası hazırlanıp Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderiliyor ve yoklama kaçağı kişi için adli süreç başlıyor. Bakaya kaldınız ve size ilgi idarece idari para cezası da kesinleşti ve bu idari para cezası kesinleştikten sonra siz yine yoklama kaçağı oldunuz diyelim. Bu durumda da sizin hakkınızda dosya hazırlanıyor ve Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildiriliyor ve bakaya kişi için adli süreç başlıyor.

Kesinleşen İdari Para Cezası Nereye Ödenir

Eğer yoklama kaçağı ya da bakaya durumundaysanız ve hakkınızda kesinleşen bir idari para cezası var ise bu parayı ödemek zorundasınız. Bu cezadan artık kurtulma şansınız yok. Nasıl ki trafik cezası yediğiniz zaman bu parayı mecburen ödüyorsanız bu parayı da ödemek zorundasınız. Askerlik cezaları vergi dairelerinden ödenmektedir. Vergi dairelerinde cezalarınızı taksitlendirip ödeme şansınız vardır.

Yoklama Kaçağı ve Bakaya Cezaları Ödenmezse Ne Olur?

Kesinleşen cezalarını (itiraz edilmemesi, ortadan kaldırılmaması sonucunda) süresi içerisinde ödenmeyen idari para cezaları Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Kanunu’na göre tahsil edilmektedir. Bu usulde para cezası borcu vergi dairesine intikal etmekte, kişi ömür boyu takip edilmekte, alacağın tahsili için maaş haczi, taşınır, taşınmaz haczi, banka ve sair kurumlardaki alacakların, mevduatların haczi gibi her türlü yöntem, bir icra dosyası bulunmadan yürütülebilmektedir.

Yoklama Kaçakları Üniversiteye Kayıt Yaptırabilirler Mi?

Üniversiteler kayıt sırasında kişinin askerlikle bir ilişiğinin olmadığına dair belge isterler. Bakaya yada Yoklama Kaçağı olan kişinin de askerlikle ilişiği vardır. Bu nedenle de kişi okullara kayıt yaptıramaz. Okulu kazansanız dahi bakaya yada yoklama kaçağı olduğunuz için okula kaydınız yapılmaz. Mevzuatta şu ifade yer almaktadır. “Okula kayıt tarihi yoklama kaçağı veya bakaya kaldıkları tarihten sonra olanların askerlikleri ertelenmez.”

Yoklama Kaçakları Bedelli Askerlik Yapabilir mi?

Yoklama kaçağı durumunda olanlar kesinlikle hiç bir koşul ve şart altında bedelli askerlik yapamazlar. Yoklama kaçağı olduysanız bedelli askerliği unutabilirsiniz.